برای درمان سرفه چه کار کنیم؟ از چه خلط آوری استفاده کنیم؟

برای درمان سرفه چه کار کنیم؟ از چه خلط آوری استفاده کنیم؟

درمان سرفه با شربت‌های ضد سرفه و خلط آور

برخی افراد به محض شروع سرفه، انواع و اقسام داروهای ضدسرفه را خریداری و مصرف می‌کنند. اما هر سرفه‌ای به درمان دارویی نیاز ندارد و حالت سرفه مهم است. مثلا اگر سرفه به دلیل برگشت اسید معده یا آثار محیطی باشد، مصرف شربت‌های ضد سرفه اثری ندارد.

سرفه‌های ناشی از سرماخوردگی در بسیاری از موارد به درمان نیاز ندارند و خود به خود برطرف می‌شوند. اما گاهی که آزار دهنده می‌شوند و خواب و استراحت فرد را مختل می‌کنند، می‌توان از داروهای ضد سرفه موجود در بازار استفاده کرد، اما در اینجا باز هم لازم است نوع سرفه‌ها مشخص باشد.

سرفه‌ها را به دو نوع «خشک» و «خلط دار» تقسیم می‌کنند

که هر کدام از آن‌ها درمان و داروی مخصوص خود را دارد.

سرفه یک انسداد موقتی در راه تنفسی است، که علت های متفاوتی می‌تواند داشته باشد، اغلب همراه آلرژی، سرماخوردگی یا آنفولانزا است.

درمان های موثر بسیاری برای سرفه های عمومی وجود دارد، در این مقاله با داروهای ضد سرفه و خلط آور آشنا می‌شوید و به لحاظ مکانیسم عملکردشان به دسته بندی دقیق آنها می‌پردازیم.

چرا سرفه می‌کنیم؟

سرفه پاسخ رفلکس مانند به تحریک راه‌های هوایی است.

راه‌های هوایی ممکن است با عوامل مختلفی تحریک شوند، مثلا عفونت‌ها، خاک، دود و … در اینجا به علت‌های شایع سرفه اشاره می‌کنیم:

• آسم
• سینوزیت
• مصرف بعضی دارو‌ها
• عفونت ریه مانند برونشیت
• بیماری‌ها و سرطان‌های ریه
• بیماری انسدادی مزمن ریه (آمفیزم)
• حساسیت به مواد شیمیایی، گرده گل و دود
• عفونت راه‌های تنفسی فوقانی (مانند سرما خوردگی)
• سیگارکشیدن یا قرارگرفتن در معرض دود سیگار دیگران
• برگشت اسیدمعده، (اسیدمعده به حلق و حنجره راه می‌یابد و باعث تحریک و سرفه می‌شود.)

بررسی انواع داروهای ضد سرفه

انواع مختلفی از داروهای ضد سرفه وجود دارند اما می‌توان آنها را به 6 گروه عمده تقسیم کرد:

1. داروهای خلط آور (اکسپکتورانت)

اکسپکتورانت‌ها شاید شناخته شده‌ترین داروهای ضد سرفه در بازار هستند که به آنها «شربت سینه» هم گفته می‌شود. این داروها با رقیق کردن خلط، باعث دفع راحت تر آن می‌شوند. زمانی که سرفه ها خلط دار باشند، مصرف اینگونه داروها توصیه می‌شود. تهیه شربت‌های اکسپکتورانت ساده، نیازی به نسخه ندارد و می‌توان آنها را به راحتی از داروخانه‌ها تهیه کرد.

اما تهیه بعضی از انواع آن که حاوی کدئین هستند، به نسخه پزشک نیاز دارد. یکی از معمولی ترین داروهای خلط آور «گایافنزین» است.

البته شربتهای اکسپکتورانت موجود در بازار، علاوه بر گایافنزین، حاوی یک ماده آنتی هیستامین (ضد حساسیت) و ضد احتقان هم هستند که باعث کم شدن ترشحات می‌شود. بعضی شربت‌های گیاهی نیز وجود دارند که عملکرد مشابهی دارند و باعث آبکی شدن خلط می‌شوند. از آن جمله می‌توان به شربت «ترسیان»، «تیمیان»، «تیمکس» و «برونکوتیدی» اشاره کرد. بیشتر این شربت‌ها از عصاره گیاه آویشن تهیه شده اند که آثار خلط آور و ضد سرفه خوبی دارد.

داروی گیاهی دیگری به نام «پروسپان» نیز آثار مشابهی دارد.

این دارو از عصاره برگ گیاه پیچک تهیه می‌شود و ضد سرفه خوبی است.

2. داروهای سرکوب کننده مرکزی سرفه

معروفترین این داروها «دکسترومتورفان» است.

این دارو با اثر روی مرکز سرفه در بصل النخاع، باعث کم شدن سرفه بیمار می‌شود. دکسترومتورفان به اشکال شربت، قرص و قطره در داروخانه‌ها موجود است. نوع دیگری از این دارو «دکسترومتورفانپی» نام دارد که عالوه بر دکسترومتورفان، حاوی (پسودوافدرین) یک ماده ضد احتقان هم است.

این داروها برای درمان سرفه های خشک و بدون خلط مناسب هستند و استفاده از آنها در سرفه های خلط دار، نه تنها اثری ندارد بلکه می‌تواند باعث باقی ماندن ترشحات در ریه شود و بیماری را طولانی تر کند.

3. داروهای آنتی هیستامین (مانند دیفن هیدرامین، پرومتازین، کلرفنیرآمین)

این داروها با کاهش آزاد شدن هیستامین در بدن، باعث کم شدن ترشحات ریه و خلط می‌شوند. بیشتر داروهای سرماخوردگی حاوی آنتی هیستامین هستند.

4. دکونژستانها (ضد احتقان‌ها) مانند فنیلافرین و پسودوافدرین

این داروها باعث تنگ شدن عروق خونی در ریه‌ها و بینی می‌شوند و احتقان را کاهش می‌دهند. بیشتر داروهای سرما خوردگی هم حاوی ضد احتقان هستند.

5. داروهای تسکین دهنده

در بسیاری موارد، می‌توان با استفاده از شیر ولرم، عسل، آبلیمو و بخور آب یا (اکالیپتوس) و دم کرده آویشن سرفه را کاهش داد.

این روش‌ها به خصوص در سرفه خشک اثر بخشی خوبی دارند. نوشیدن آب ولرم فراوان هم در مورد سرفه های خلط دار یکی از راههای رقیق کردن خلط و دفع راحت تر آن است که حتی در مواردی بیش از مصرف داروهای خلط آور توصیه می‌شود. این راه های تسکینی به خصوص در مورد کودکان بسیار با ارزش هستند. پزشکان متخصص اطفال توصیه می‌کنند کودکان زیر 6 سال از داروهای ضد سرفه استفاده نکنند چون زیان این داروها برای آنها بیش از منافع شان است.

6. بی حس کننده‌ها و داروهای موضعی

برخی قرص‌های مکیدنی حاوی منتول، آثار ضد سرفه خوبی دارند. این قرص‌های مکیدنی را که گاهی آب نبات های سرد (Candy Cold) می‌نامند، باعث ضد عفونی شدن و تسکین گلو، حلق و حنجره می‌شوند. به علاوه، غرغره کردن بعضی شربت ها (مانند دیفن هیدرامین) به علت خاصیت بی حس کنندگی آنها باعث بهبود سرفه می‌شود.

غرغره آب نمک ولرم نیز روش خوبی برای کاهش سرفه است.

بعضی داروها (مانند فنتول یا کامفر) نیز روی گلو یا سینه افراد بیمار زده و باعث تسکین سرفه می‌شوند.

معرفی محصولات ضد سرفه و خلط آور

ویژگی شربت‌های ضد سرفه و خلط آور

• موثر در درمان سرفه های کهنه، نزله، تنگی نفس
• تسکین سرفه، سرما خوردگی و التهابات گلو
• درمان کمکی در تنگی نفس
• ضد سرفه و خلط آور

شربت ضد سرفه گیاهی زینگاویش خوارزمی

شربت پلیوم پلاس بهشاد دارو

شربت پروپولیس پلاس ساپلاس مدز

شربت برون کلد هلث اید 200 میلی لیتر